تير يا عطارد


تعريف جديد سياره نيروي جاذبه را يك عامل تعيين‌كننده مي‌داند. جاذبه در صورت وجود ميزان معيني از جرم باعث گرد شدن سياراتي مانند عطارد مي‌شود.

 يك جرم آسماني براي آنكه سياره باشد بايد مداري به دور يك ستاره داشته باشد نه آنكه به دور يك سياره ديگر بچرخد.عطارد يك سياره خاكي يا صخره‌اي است. قطر آن 5600 كيلومتر است و كوچكترين عضو گروه سيارات صخره‌اي داخلي است.

ناهيد يا زهره


قطر اين سياره خاكي 13913 كيلومتر است و به خاطر داشتن سطحي سوزان ناشي از اثر گلخانه‌اي مهارنشدني معروف است ابرهاي غليظي تمام سطح زهره را پنهان مي‌كنند.

زمين


 قطر كره زمين14663 كيلومتر است و بزرگترين سياره خاكي شناخته‌شده محسوب مي‌شود. برخي از ستاره‌شناسان معتقدند كه دست كم يك جرم به بزرگي كره زمين ممكن است در بخش بيروني منظومه شمسي وجود داشته باشد.

 

بهرام يا مريخ
 مريخ تنها سياره منظومه شمسي غير از زمين است كه بيشترين احتمال داشتن حيات را دارد. قطر مريخ 7801 كيلومتر است.

 

سرس
اولين سيارك منظومه شمسي سرس در سال 1801 كشف شد.سرس با قطر1073 كيلومتر يك پنجم قطر عطارد را دارد. تعريف  جديد پس از بيش از دويست سال دوباره عنوان سياره را به آن مي‌دهد. اتحاديه بين‌المللي ستاره‌شناسي پيشنهاد مي‌كند كه آن را يك سياره كوتوله بنامند. چند سيارك ديگر ممكن است پس از پژوهش‌هاي بيشتر در گروه سيارات قرار گيرند.

 

برجيس يا مشتري


مشتري بزرگنرين سياره منظومه شمسي به غول گازي معروف است. مشتر ي با قطر 164150 كيلومتريش، 11.2 برابر قطر زمين،317.8 برابر جرم زمين را دارد. برخي سيارات به دور ستاره‌هاي ديگر جرمي از اين هم بيشتر دارند.

 

 

كيوان يا زحل

اين سياره حلقه دار 138565كيلومتر قطر دارد كه 9.4 برابر قطر زمين است. جرم زحل 95 برابر جرم زمين است.

اورانوس


اورانوس كه معمولا در رده غول‌هاي گازي قرار مي‌گيرد، در واقع عمدتا از گازهاي منجمد تشكيل شده است.قطر اورانوس 58761 كيلومتر است كه 4.1 برابر قطر كره زمين است.

نپتون

 


سياره يخ زده  نپتون با قطري برابر  56933 كيلومتر 3.9 برابر كره زمين است. تكنولوژي‌هاي جديد اخيرا اين امكان را به ستاره‌شناسان داده است كه  سياراتي به اين كوچكي را در اطراف ستاره‌هاي ديگر هم شناسايي كنند.

 

پلوتو

اين سياره كه آغازگر اين همه بحث درباره تعريف سياره بوده است اكنون اولين عضو گروه "پلوتينو" ، طبقه جديدي از سيارات كوچك ماوراي نپتون است كه در مدارهايي غيرعادي به دور خورشيد مي‌چرخند. پلوتو 2645 كيلومتر قطر دارد – حدود 18 درصد قطر زمين- و جرمش تنها يك پنجم كره زمين است.

چارون

 


چارون كه مدت‌ها قمر پلوتو شمرده مي‌شد، بزرگترين قمر منظومه شمسي نسبت به جرمي ‌است كه به دور آن مي‌چرخد. مركز مداري اين سيستم دو جرمي - پلوتو و چارون-  در فضاي بين آن دو قرار دارد، بنابراين تعريف جديد انها را يك سيستم دوسياره‌اي مي‌نامد.

سدنا

 

 


اين جرم كه اغلب آن را سدنا مي‌نامند بعدها يك نام رسمي خواه داشت. سدنا با تعريف جديد دورترين سياره منظومه شمسي ماست. اين جرم با خطاي 111 كيلومتر، 2756 كيلومتر قطر دارد كه تقريب معدل قطر پلوتو است.

ستارگان دنباله دار

ستارگان دنباله دار اجرام سماوی هستند که گه گاه ظاهر می‌شوند. هر ستاره دنباله دار از یک مسیر نورانی و دنباله طویلی تشکیل شده است. سر آن ممکن است به بزرگی خود خورشید و دم آن نیز در حدود چندین صد میلیون کیلومتر بوده باشد. هر ستاره دنباله دار با وجود اینکه صدها کیلومتر در ثانیه سرعت دارد برای یک چشم غیر مسطح همچون ما، بی حرکت به نظر می رسد. سرعت آنها را می‌توان از تغییر مکانش نسبت به ستارگان زمینه ثابت آسمان تعین کرد.

تا کنون نزدیک به هشتصد ستاره دنباله دار کشف و نامگذاری گردیده است. اکثر ستاره‌های دنباله دار از یک مدار بسته‌ای در حال حرکت هستند. چنین ستارگان دنباله دار اهمیت زیادی داشته و بعد از یک پریود به نزدیکی زمین آمده و مشاهده شده‌اند، که مشهورترین آنها ستاره دنباله‌دار هالی است. مدارهای ستارگان دنباله دار دیگر سهمی یا هذلولی است و به احتمال زیاد اینها فقط یک بار در مجاورت زمین ظاهر و رویت گردیده ، دور می‌زنند و سپس رفته و دیگر به نزدیکی زمین نمی‌گردند.

img/daneshnameh_up/3/32/PLANETLO.GIF 

دم دنباله‌دارها از دو قسمت تشکيل شده است که عبارتند از دنباله غباري و دنباله گاز يونيده. ‏دنباله‌هاي يوني معمولاً کشيده‌تر و باريکترند. هر دوي اين دنباله‌ها ممکن است تا ميليونها کيلومتر ‏در فضا پراکنده شوند. وقتي که دنباله‌دار از خورشيد دور مي‌شود دنباله از بين مي‌روند و فقط مواد ‏سرد و سخت درون هسته باقي مي‌مانند. تحقيقات راجع به دنباله‌دار هيل پاب وجود نوعي دم را ‏نشان داد که شبيه دنباله‌هاي تشکيل شده از غبار بود، ولي از سديم خنثي تشکيل شده بود. ‏

دم دوگانه دنباله‌دارها و جهت آنها نسبت به خورشيد
دم دوگانه دنباله‌دارها و جهت آنها نسبت به خورشيد

سرزمين مادري دنباله‌دارها جايي در کمر بند کوييپر و يا ابر اورت است. اين دو مکان اسرارآميز ‏بيشترين سفري گيسو بلند را به مرکز منظومه شمسي، جايي که خورشيد با جرم عظيمش در آن ‏قرار دارد، می‌فرستند.

 

کهکشان

 

 

img/daneshnameh_up/7/72/Kahkeshanenamonazam.jpg
منظومه کهکشانی بزرگ
اندازه ابر ماژلانی بزرگ ، تقریبا یک چهارم اندازه
کهکشان راه شیری است و حتی می‌توان آنرا قمر
کهکشان راه شیری است و حتی می‌توان
آنرا قمر کهکشان راه شیری به حساب آورد.
img/daneshnameh_up/6/68/Kahkeshanemarpichi.jpg
چرخش در فضا
چنانچه در کهکشان ام100 مشاهده می‌شود، ستاره‌ها
و ابرهای گازی بطور مارپیچ از بازویی به بازوی دیگر در
حرکت هستند. این عامل سبب تشکیل ستاره‌های
جدید در ابرهای گازی آبی رنگ می‌شود.
img/daneshnameh_up/7/7d/Kahkeshanemilehei.jpg
ستاره‌ها در قسمت میله‌ای
برخی کهکشانهای مارپیچی دارای چندین بازو
هستند، ولی یک کهکشان مارپیچی میله‌ای مانند
این که در تصویر می‌بینید (ان.جی.سی 1313) ، فقط دو بازو دارد.
img/daneshnameh_up/0/08/Kahkeshanebeyzavi.jpg
بازماندگان گذشته‌ها
تقریبآ تمام ستاره‌های کهکشانهای بیضوی
مانند ان.جی.سی 1399 که در تصویر می بینید
دارای طول عمری بیش از 10 میلیارد سال هستند.
img/daneshnameh_up/d/d4/Kahkeshanefaal.jpg
آشوب کیهانی
این تصویر که توسط تلسکوپ فضایی هابل تهیه شده
نمایانگر ناحیه مرکزی کهکشان فعال ان.جی.سی
1069 می‌باشد.
img/daneshnameh_up/d/d9/Tasadomekahkeshan.jpg
جفت کهکشانی آی.جی 29 و آی.جی 30
در این تصویر که رنگهایش ساختگی هستند، یک
دنباله کشندی دو کهکشان را به هم وصل کرده
شکل یک قارچ چتری را بوجود می‌آورد.

img/daneshnameh_up/4/4e/Milkyway.jpg
عکس اشعه X از کهکشان راه شیری توسط ناسا

نمایش  کم نظیر جزئیات کهکشان خطی  --- Lined-Up Galaxies Show Rare Details (NGC 3314) کهکشان آندرومدا ، زن به زنجیر کشیده شده

 
 
 
 

کهکشان راه شیری تنها یکی  از کهکشانهای گروه محلی است.کهکشان راه شیری با سرعت 185 مایل بر ثانیه (300 کیلو متر بر ثانیه) درون گروه محلی حرکت میکند.

 

 

 

شکل (1): طرحی از پیدایش منظومه شمسی(الف) به صورت ابری از گازها،

  

 

(ب) تراکم تدریجی در مرکز، (ج و د) تشکیل سیاره‌ها در خارج با تراکم کمتر.


شکل (2): منظومه شمسی متشکل از خورشید و 9 سیاره آن.

 

ستونهای آفرینش نامی است كه برای این قسمت زیبا از سحابی عقاب انتخاب شده است
ستونهای آفرینش نامی است كه برای این قسمت زیبا از سحابی عقاب انتخاب شده است

 

خرده سیارك ایدا كه حدود 56 كیلومتر طول دارد به همراه قمر كوچكش، داكتیل كه قطری حدود 5/1 كیلومتر دارد، در تصویر دیده می‌شوند.
خرده سیارك ایدا كه حدود ۵۶ كیلومتر طول دارد به همراه قمر كوچكش، داكتیل كه قطری حدود یک و نیم كیلومتر دارد، در تصویر دیده می‌شوند. در این تصویر داكتیل كوچك كه در مداری به فاصله ۱۰۰ كیلومتر از آیدا به دور آن می‌چرخد، اندكی به دوربین نزدیكتر است. این تصویر در آگوست ۱۹۹۳ و از فاصله ۱۱۰۰۰ كیلومتری توسط سفینه فضایی گالیله، برداشت

 

 

اولین تماس: مأموریت بین ستاره ای به سوی یک سیاره مسکونی کشف سیارات در اطراف ستاره های دور دست، در " عصر تورم" دانش جدیدی که به سرعت گسترش می یابد، جریان دارد. با آغاز در سال 1995، اولین دهه کشف سیارات دور دست فقط به فهرست نمودن محدود می شد. در دهه دوم ما توانستیم به سرعت خواص فیزیکی این دنیا های دور را مشخص کنیم و در دهه سوم قادر خواهیم بود تا سیارات مسکونی یا آباد مانند زمین را فهرست کنیم. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

در زیر مقایسه ای از ابعاد Sirius و برخی ستارگان دیگر مثل خورشید منظومه شمسی آمده است:


 

 

 

 

عکس کهکشان راه شیری

 

 

سیاره آبی رنگ اورانوس